Ρήγα, Β. (2008). Η πορεία της Φυσικής Αγωγής μέσα από τα αναλυτικά προγράμματα για το νηπιαγωγείο, 9ο Συνέδριο της Μονάδας Μεθοδολογίας και Προγραμμάτων Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών σε συνεργασία με το Κολέγιο Αθηνών και το Κολλέγιο Ψυχικού, 18-20 Ιανουαρίου 2008, Αθήνα.
Σωτηρόπουλος, Λ. 2008, ‘Η περίπτωση της εκπαίδευσης του παιδιού του Αβεϋρόν και κάποιοι θεωρητικοί όροι του ανθρωπολόγου Ardener’. Στο Σ. Μπάλιας (επιμ.), Ενεργός Πολίτης και Εκπαίδευση. Αθήνα: Παπαζήσης.
Ρήγα, Β. (2008). Ο ρόλος του σώματος στις διαδικασίες μάθησης και ανάπτυξης μέσα από την ελληνική νομοθεσία, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξελικτικής Ψυχολογίας, ΕΛ.Ψ.Ε., 29 Μαΐου – 1 Ιουνίου 2008, Αθήνα.
Ρήγα, Β. 2008, ‘Ψυχοκινητική ή Φυσική Αγωγή;’. Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, τόμος 62, σελ. 90-99.
Πρόσθετες Πληροφορίες:
Περίληψη: Η εργασία, σε ένα πρώτο επίπεδο, μελετά την ευρεία και πολυδιάστατη έννοια της ψυχοκινητικής, η οποία εμφανίστηκε στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα πριν τριάντα περίπου χρόνια. Στη διάρκεια αυτών των ετών ενσωματώθηκε στο αναλυτικό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου, όπως και του δημοτικού σχολείου, και θεωρήθηκε σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη του παιδιού. Παρόλα αυτά, η εκπαιδευτική κοινότητα δεν κατάλαβε για ποιο λόγο, ενώ το 1980 έπρεπε να διδάσκει ρυθμική και φυσική αγωγή στο νηπιαγωγείο, το 1989 δίδαξε την ψυχοκινητική και το 2001 επανήλθε στη φυσική αγωγή, χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη επιμόρφωση, όπως και αποσαφήνιση της διαφοράς ή μη των δύο όρων. Σε ένα δεύτερο επίπεδο επιχειρείται η κατανόηση και η αναγκαιότητα αυτής της αλλαγής εφόσον κατά βάσει και τα δύο αντικείμενα κινούνται περίπου στο ίδιο πλαίσιο όσον αφορά την εκπαίδευση στο νηπιαγωγείο. Και τα δύο μαθήματα έχουν ως «βασικό εργαλείο», για την αγωγή του παιδιού, την κίνηση, η οποία θεωρείται ως «μέσο» στην ψυχοκινητική αγωγή και ως «σκοπός» στη φυσική αγωγή για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου. Και τα δύο συμφωνούν ότι δεν πρέπει να θεωρούμε την κίνηση μόνο ως βιολογική διαδικασία αλλά ότι συνδέεται με τη συνολική δράση του παιδιού και την ύπαρξή του. Συνεπώς, η ψυχοκινητική και η φυσική αγωγή είναι δύο συμπληρωματικές εκπαιδευτικές προσεγγίσεις του σώματος και του ατόμου, ενώ αυτό που τις διαφοροποιεί είναι ο ίδιος ο σκοπός τους. Αν θέλουμε να «αποφασίσουμε» για το τι είδους αγωγή και εκπαίδευση πρέπει να εφαρμόζεται στην προσχολική ηλικία, θα πρέπει τόσο η πολιτεία όσο και οι εκπαιδευτικοί να αποσαφηνίσουν το στόχο της αγωγής και εκπαίδευσης των παιδιών μέσω της κίνησης αλλά και να συνειδητοποιήσουν τη σημαντικότητα των σωματικών, κινητικών, αισθητηριακών εμπειριών για την εξέλιξη του ατόμου.
Ρήγα, Β. 2008, ‘Ιστορία του Σώματος: Από τις Φιλοσοφικές Προσεγγίσεις στο Σύγχρονο «Κίνημα της Σωματικότητας» στην Εκπαίδευση’. In Πουρκός, Μ. (επιμ.), Ενσώματος νους, Πλαισιοθετημένη γνώση και εκπαίδευση: Προσεγγίζοντας την ποιητική και τον πολιτισμό του σκεπτόμενου σώματος. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις, Gutenberg, Αθήνα, pp. 295-326.
Πρόσθετες Πληροφορίες:
Περίληψη: Η παρούσα ερευνητική μελέτη αρχείων και πηγών επιχειρεί να εξηγήσει τα αίτια εμφάνισης του «κινήματος της σωματικότητας» που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, επηρεάζοντας πολλές επιστήμες μαζί και την εκπαίδευση. Νέες εκπαιδευτικές τεχνικές προσπαθούν να εισχωρήσουν στον παραδοσιακό χώρο της εκπαίδευσης, προσπαθώντας να ενισχύσουν τη μάθηση από μία άλλη οπτική γωνία, λαμβάνοντας υπόψη και την «άλλη» πλευρά της ανθρώπινης υπόστασης, το σώμα. Γίνεται προσπάθεια στην εκπαίδευση για μία ολιστική αντιμετώπιση του μαθητή και ενεργοποίηση όλων των δυνατοτήτων του, δίνοντας σημασία και ρόλο στα βιώματά του, στις προσωπικές του εμπειρίες και σχέσεις, στην ελεύθερη έκφρασή του. Παρόλα αυτά, τέτοιες προσπάθειες αποτελούν δύσκολο εγχείρημα στην καθημερινή εκπαιδευτική πράξη, μια και ο εκπαιδευτικός χώρος και χρόνος, το αναλυτικό πρόγραμμα και το περιεχόμενό του, ο τρόπος διδασκαλίας κ.ά. συνηγορούν σε μία κατάσταση που θα ονομάζαμε «διάσπαση» του μαθητή, χωρίς να επιτυγχάνεται, τελικά, η υπέρβαση του δυϊσμού ανάμεσα στον εσωτερικό και τον εξωτερικό κόσμο του ατόμου.
Ρήγα, Β. (2008). Η πορεία της Φυσικής Αγωγής μέσα από τα αναλυτικά προγράμματα για το νηπιαγωγείο, 9ο Συνέδριο της Μονάδας Μεθοδολογίας και Προγραμμάτων Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών σε συνεργασία με το Κολέγιο Αθηνών και το Κολλέγιο Ψυχικού, 18-20 Ιανουαρίου 2008, Αθήνα.
Σωτηρόπουλος, Λ. 2008, ‘Η περίπτωση της εκπαίδευσης του παιδιού του Αβεϋρόν και κάποιοι θεωρητικοί όροι του ανθρωπολόγου Ardener’. Στο Σ. Μπάλιας (επιμ.), Ενεργός Πολίτης και Εκπαίδευση. Αθήνα: Παπαζήσης.
Ρήγα, Β. (2008). Ο ρόλος του σώματος στις διαδικασίες μάθησης και ανάπτυξης μέσα από την ελληνική νομοθεσία, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξελικτικής Ψυχολογίας, ΕΛ.Ψ.Ε., 29 Μαΐου – 1 Ιουνίου 2008, Αθήνα.
Ρήγα, Β. 2008, ‘Ψυχοκινητική ή Φυσική Αγωγή;’. Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, τόμος 62, σελ. 90-99.
Πρόσθετες Πληροφορίες:
Περίληψη: Η εργασία, σε ένα πρώτο επίπεδο, μελετά την ευρεία και πολυδιάστατη έννοια της ψυχοκινητικής, η οποία εμφανίστηκε στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα πριν τριάντα περίπου χρόνια. Στη διάρκεια αυτών των ετών ενσωματώθηκε στο αναλυτικό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου, όπως και του δημοτικού σχολείου, και θεωρήθηκε σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη του παιδιού. Παρόλα αυτά, η εκπαιδευτική κοινότητα δεν κατάλαβε για ποιο λόγο, ενώ το 1980 έπρεπε να διδάσκει ρυθμική και φυσική αγωγή στο νηπιαγωγείο, το 1989 δίδαξε την ψυχοκινητική και το 2001 επανήλθε στη φυσική αγωγή, χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη επιμόρφωση, όπως και αποσαφήνιση της διαφοράς ή μη των δύο όρων. Σε ένα δεύτερο επίπεδο επιχειρείται η κατανόηση και η αναγκαιότητα αυτής της αλλαγής εφόσον κατά βάσει και τα δύο αντικείμενα κινούνται περίπου στο ίδιο πλαίσιο όσον αφορά την εκπαίδευση στο νηπιαγωγείο. Και τα δύο μαθήματα έχουν ως «βασικό εργαλείο», για την αγωγή του παιδιού, την κίνηση, η οποία θεωρείται ως «μέσο» στην ψυχοκινητική αγωγή και ως «σκοπός» στη φυσική αγωγή για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου. Και τα δύο συμφωνούν ότι δεν πρέπει να θεωρούμε την κίνηση μόνο ως βιολογική διαδικασία αλλά ότι συνδέεται με τη συνολική δράση του παιδιού και την ύπαρξή του. Συνεπώς, η ψυχοκινητική και η φυσική αγωγή είναι δύο συμπληρωματικές εκπαιδευτικές προσεγγίσεις του σώματος και του ατόμου, ενώ αυτό που τις διαφοροποιεί είναι ο ίδιος ο σκοπός τους. Αν θέλουμε να «αποφασίσουμε» για το τι είδους αγωγή και εκπαίδευση πρέπει να εφαρμόζεται στην προσχολική ηλικία, θα πρέπει τόσο η πολιτεία όσο και οι εκπαιδευτικοί να αποσαφηνίσουν το στόχο της αγωγής και εκπαίδευσης των παιδιών μέσω της κίνησης αλλά και να συνειδητοποιήσουν τη σημαντικότητα των σωματικών, κινητικών, αισθητηριακών εμπειριών για την εξέλιξη του ατόμου.
Ρήγα, Β. 2008, ‘Ιστορία του Σώματος: Από τις Φιλοσοφικές Προσεγγίσεις στο Σύγχρονο «Κίνημα της Σωματικότητας» στην Εκπαίδευση’. In Πουρκός, Μ. (επιμ.), Ενσώματος νους, Πλαισιοθετημένη γνώση και εκπαίδευση: Προσεγγίζοντας την ποιητική και τον πολιτισμό του σκεπτόμενου σώματος. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις, Gutenberg, Αθήνα, pp. 295-326.
Πρόσθετες Πληροφορίες:
Περίληψη: Η παρούσα ερευνητική μελέτη αρχείων και πηγών επιχειρεί να εξηγήσει τα αίτια εμφάνισης του «κινήματος της σωματικότητας» που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, επηρεάζοντας πολλές επιστήμες μαζί και την εκπαίδευση. Νέες εκπαιδευτικές τεχνικές προσπαθούν να εισχωρήσουν στον παραδοσιακό χώρο της εκπαίδευσης, προσπαθώντας να ενισχύσουν τη μάθηση από μία άλλη οπτική γωνία, λαμβάνοντας υπόψη και την «άλλη» πλευρά της ανθρώπινης υπόστασης, το σώμα. Γίνεται προσπάθεια στην εκπαίδευση για μία ολιστική αντιμετώπιση του μαθητή και ενεργοποίηση όλων των δυνατοτήτων του, δίνοντας σημασία και ρόλο στα βιώματά του, στις προσωπικές του εμπειρίες και σχέσεις, στην ελεύθερη έκφρασή του. Παρόλα αυτά, τέτοιες προσπάθειες αποτελούν δύσκολο εγχείρημα στην καθημερινή εκπαιδευτική πράξη, μια και ο εκπαιδευτικός χώρος και χρόνος, το αναλυτικό πρόγραμμα και το περιεχόμενό του, ο τρόπος διδασκαλίας κ.ά. συνηγορούν σε μία κατάσταση που θα ονομάζαμε «διάσπαση» του μαθητή, χωρίς να επιτυγχάνεται, τελικά, η υπέρβαση του δυϊσμού ανάμεσα στον εσωτερικό και τον εξωτερικό κόσμο του ατόμου.
Το Εργαστήριο Παιδαγωγικών Ερευνών και Επιμόρφωσης του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Πατρών είναι ένα από τα πρώτα ερευνητικά εργαστήρια σε παιδαγωγικά τμήματα καθώς ιδρύθηκε το 1996 ως Εργαστήριο Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών. Είκοσι χρόνια αργότερα αποφασίστηκε η μετονομασία του Εργαστηρίου προκειμένου να αποτυπώνονται καλύτερα οι ερευνητικοί προσανατολισμοί των μελών και οι ερευνητικές και αναπτυξιακές του δραστηριότητες. Με το ΦΕΚ 900Β/4-4-2016 μετονομάστηκε σε Εργαστήριο Παιδαγωγικών Ερευνών και Επιμόρφωσης (Laboratory of Pedagogical Research and Lifelong Education).
